Mentastre
Mentha suaveolens
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Baume-fèr, Mento-sóuvajo.
Noms en français : Menthe à feuilles rondes, Menthe odorante.
Descripcioun :Lou mentastre es uno mento coumuno dins quàsi touto la Prouvènço. Se recounèis à sis lònguis espigo de flour blanco que viron au brun e peréu à si fueio quasimen redouno e goufrado.
Usanço :Coume tóuti li mento, èi manjadis cru (ensalado, soupo, dessert, bevendo..) o en tisano. Ei counseia de pas trop faire caufa la tisano de mentastre que soun essènci èi voulatiéu. La mento èi vertuouso pèr digeri, sougna li plago e pèr faire fugi la tavaniho.
Port : Erbo
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Mentha
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Mentha suaveolens Ehrh., 1792
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753